İşitme ve konuşma bozukluğu olan çocuklarda işitsel sözel yaklaşım

İşitme kaybı yaşayan ve konuşma bozukluğu bulunan çocuklarda dil gelişimini desteklemek amacıyla kullanılan iletişim yaklaşımları, çocuğun bireysel ihtiyaçlarına göre farklılık göstermektedir. Bu süreçte, bireyin dil ve konuşma becerilerini geliştiren, çevresiyle etkili bir şekilde iletişim kurmasını kolaylaştıran ve akademik hayatını olumlu yönde etkileyen bir iletişim yaklaşımının seçimi büyük önem taşır. İşitsel sözel yaklaşım, bu iletişim yaklaşımları arasında öne çıkan etkili bir yöntemdir.

İşitsel Sözel Yaklaşımın Amacı

Bu yaklaşımın temel amacı, işitme duyusunu uyararak bireyin dil edinimini sağlamak ve geliştirmek, aynı zamanda sosyal bağlamdaki ilişkilerinde dilin etkin kullanımını desteklemektir. İşitsel sözel yaklaşımda, işitme duyusu temel alınarak bireyin sözel iletişim becerileri kazandırılmaya çalışılır. Bu bağlamda işitme, sadece bir fiziksel algı süreci değil, bilişsel bir süreç olarak kabul edilmektedir.

İşitsel Gelişim Süreci

İşitsel gelişim, çocuğun işitsel uyaranları tanıma ve anlama süreciyle başlar. İşitme duyusunun etkin bir şekilde çalışması, dil gelişimi için gerekli olan temel bir koşuldur. İşitsel algının gelişimi ise yapılandırılmış ve disiplinli bir süreci gerektirir.

Bu süreç, şu aşamaları içerir:

Sesin fark edilmesi: Çocuğun, sesin varlığını ve yokluğunu algılaması.
Sesin ayırt edilmesi: Uzunluk, kısalık, kalınlık ve incelik gibi ses özelliklerinin tanınması.
Sesin anlamlandırılması: İşitsel uyaranların anlam kazanarak zihinsel süreçlerde kullanılabilmesi.

İşitsel Sözel Yaklaşımın Aşamaları

Bu yaklaşımda ilk hedef, bireyin konuşmayı öğrenme sürecinde işitme duyusunu aktif bir şekilde kullanmasıdır. Çocuk, seslerin özelliklerini fark ettikten sonra dilin yapı taşlarını öğrenmeye başlar. Bu süreç şu şekilde ilerler:

İlk aşama: İşitsel farkındalık

Çocuk, seslerin varlığını ve özelliklerini tanır, ayırt eder ve anlamlandırır.

İkinci aşama: Sözel dil gelişimi

Bu aşamada çocuk, kelime ve cümle yapılarını öğrenir, ekleri kullanmaya başlar, soru sorma ve soruları anlama becerisi geliştirir. Dil bilgisi kurallarını öğrenerek daha kompleks cümleler kurar.

Üçüncü aşama: Dil zenginliği

Çocuk, soyut kavramları anlama ve ifade etme, mecaz anlamlar kullanma gibi ileri dil becerilerini kazanır. Aynı zamanda duygularını ve düşüncelerini süslü bir dille ifade edebilir.

İşitsel Sözel Yaklaşımın Planlanması ve Uygulanması

İşitsel sözel yaklaşım, işitme kayıplı çocukların sosyal hayata sözel iletişim yoluyla katılmasını amaçlar. Bu süreçte çocuğun işitme, dil, konuşma ve bilişsel becerileri kapsamlı bir şekilde değerlendirilir. Çocuğun yaşına ve ihtiyaçlarına uygun olarak oyun temelli öğrenme yöntemleriyle terapi planlaması yapılır.

İşitsel Sözel Yaklaşımın Önemi

Bu yaklaşım, çocuğun hem dil becerilerini hem de sosyal bağlarını geliştirmesinde önemli bir rol oynar. İşitme kaybı olan bireylerin hayat kalitesini artırarak onların topluma daha aktif katılımını sağlar. Disiplinli bir şekilde uygulandığında, çocukların dil gelişiminde önemli ilerlemeler kaydetmesine yardımcı olur.